Thước Lỗ Ban là gì?
Thước Lỗ Ban là cây thước được sử dụng đo đạc trong xây dựng Dương Trạch (nhà cửa) và Âm Trạch (mộ phần), trên thước Lỗ Ban có chia kích thước địa lý thông thường và các cung giúp phân định các khoảng tốt hay xấu, giúp người sử dụng biết được kích thước thế nào là đẹp nên sử dụng và kích thước nào là xấu nên tránh.
Người phương Đông trọng tín ngưỡng, luôn quan niệm “có kiêng có lành” nên trong bất kỳ việc gì cũng cẩn trọng xem xét. Từ việc dựng vợ gả chồng cũng phải xem tuổi, xem ngày đến việc xây nhà dựng cửa phải đúng hướng, hợp tuổi, đúng ngày giờ, … Điều này đã ăn sâu vào tiềm thức của người phương Đông mà người Việt là một trong số đó.
Theo tín ngưỡng này mà từ xa xưa cho đến nay, khi làm nhà bất kỳ người Việt nào cũng luôn muốn chọn cho mình các kích thước đẹp, hợp phong thủy để sử dụng cho cửa, bàn thờ, bếp và các vật dụng khác trong nhà sao cho rước nhiều tài vận, xua đuổi tà khí hóa giải vận rủi. Để làm được điều đó, công cụ thường được sử dụng là thước Lỗ Ban.
Trên thực tế, trong ngành địa lý cổ phương Đông, ngoài thước đo phong thủy là Lỗ Ban (Lỗ Ban xích) còn có nhiều loại thước khác được áp dụng như thước Đinh Lan (Đinh Lan xích), thước Áp Bạch (Áp Bạch xích). Tuy nhiên thước Lỗ Ban chuẩn được sáng tạo bởi ông tổ nghề mộc và nghề xây dựng nước Lỗ vẫn là loại thước phong thủy được sử dụng phổ biến và rộng rãi nhất.
Nguồn gốc thước Lỗ Ban
Thước Lỗ Ban là vật dụng dùng trong do đạc chiều kích lý tưởng của các thợ mộc, thợ xây dựng thời bất giờ và được gọi theo tên của người phát minh ra nó – Lỗ Ban – ông Tổ nghề mộc ở nước Lỗ (nay là tỉnh Sơn Đông) thời Xuân Thu (770-460 TCN).
Lỗ Ban là ai?
Lỗ Ban được người đời xem là ông tổ của nghề mộc và nghề xây dựng của đất nước Trung Hoa rộng lớn. Có rất nhiều thuyết khác nhau về xuất thân gia thế của Lỗ Ban, tuy nhiên theo nguồn tài liệu được nhiều học giả đồng tình thì Lỗ Ban được biết đến là người thợ mộc giỏi của nước Lỗ (nay là tỉnh Sơn Đông) sống vào thời Xuân Thu (770-476 TCN). Tên ông là Ban, họ là Công Thâu (hay cũng được đọc là Công Du). Lỗ Ban còn có nghĩa là “ông Ban người nước Lỗ”.
Các loại thước Lỗ Ban
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều thước Lỗ Ban với các kích thước khác nhau nhưng nếu tính về mức độ phổ biến thì sẽ có thước Lỗ Ban 52 cm theo lưu truyền ngàn đời nay và thước cuộn rút với kích thước lần lượt là 42,9 cm ở phía trên và 38,8 cm ở phía dưới. Tất nhiên tùy thuộc vào từng loại thước cũng như món đồ vật dự định đo đạc như cửa, bàn thờ, … mà sẽ có cách tính, xác định các “thông số vàng” khác nhau.
Thước Lỗ Ban được sử dụng nhiều trong thực tế cuộc sống, trong đo đạc và ở rất nhiều lĩnh vực như các kích thước cửa chính, cửa phụ, trần nhà, kích thước bàn thờ, bệ bếp, vv … Thước Lỗ Ban phong thủy được làm ra để đáp ứng nhu cầu của nhân dân, kiến trúc sư, thầy phong thủy, các nhà xây dựng … trong việc tìm ra kích thước đẹp như mong muốn nhằm hướng đến cuộc sống tốt đẹp, may mắn hơn.
Trong xây nhà và sửa chữa nhà cửa thường sử dụng phổ biến 3 loại thước Lỗ Ban: 52,2cm (thông thủy), 42,9cm (dương trạch), 38,8cm (âm phần). Các nhà phong thủy ngày xưa thường sử dụng thước Lỗ Ban bằng gỗ, nhưng ngày nay để tiện lợi cho việc tra thước lỗ ban thì thước này được tích hợp sẵn vào các loại thước rút bao gồm thước lỗ ban rút dây 5m, 7m, 10m để tiện cho người sử dụng. Khi dùng thước chỉ cần chọn kích thước đúng vào những cung (ô) màu đỏ (cả cung to và cung nhỏ trên thước) là có kích thước đẹp, còn chọn cung màu đỏ nào là tùy vào mong ước của từng gia đình.
Thước Lỗ Ban 52.2cm (Thông thủy)
Thước 52,2cm dùng để đo khoảng không thông thủy (cửa đi, cửa sổ, chiều cao tầng, giếng trời…)
Chiều dài chính xác của thước Lỗ Ban này là 520mm. Được chia ra là 8 cung lớn: theo thứ tự từ cung Quý Nhân, Hiểm Họa, Thiên Tai, Thiên Tài, Nhân Lộc, Cô Độc, Thiên Tặc, Tể Tướng. Mỗi cung lớn dài 65mm, mỗi cung lớn lại được chia ra làm 5 cung nhỏ, mỗi cung nhỏ dài 13mm. Khi dùng thước thấy thước nào có 8 cung lớn với tên như trên (Quý Nhân, Hiểm Họa,..) thì đó là thước Lỗ Ban 52cm.
Thước Lỗ Ban 42.9cm (Dương trạch)
Thước 42,9cm dùng trong khối xây dựng (bếp, bệ, bậc…). Chiều dài chính xác của thước Lỗ Ban này là 429mm, được chia thành 8 cung lớn: Theo thứ tự từ cung Tài, Bệnh, Ly, Nghĩa, Quan, Nạn, Hại, Mạng. Mỗi cung lớn dài 53,625mm, mỗi cung lớn lại được chia ra làm 4 cung nhỏ, mỗi cung nhỏ dài 13,4mm. Khi dùng thước thấy thước nào có 8 cung lớn với tên như trên (Tài, Bệnh, Ly, Nghĩa…) thì đó là thước Lỗ Ban 42,9cm.
Thước Lỗ Ban 38.8cm (Âm phần)
Thước 38,8cm hay 39cm dùng trong Đồ nội thất, âm phần (bàn thờ, tủ, mộ phần…). Chiều dài chính xác của thước này là 390mm, được chia làm 10 cung lớn: theo thứ tự Đinh, Hại, Vượng, Khổ, Nghĩa, Quan, Tử, Hưng, Thất, Tài. Mỗi cung lớn dài 39mm, mỗi cung lớn lại được chia ra làm 4 cung nhỏ, mỗi cung nhỏ dài 9,75mm. Khi dùng thước, thấy thước nào có 10 cung lớn với tên như trên (Đinh, Hại, Vượng, Khổ…) thì đó là thước Lỗ Ban 38,8cm.
Nguyên tắc đo:
Đo cửa: đo kích thước thông thủy (thông khí) khung cửa, không đo cánh cửa.
Đo chiều cao nhà: đo từ mặt cốt sàn dưới lên mặt cốt sàn trên (bao gồm cả lớp lát sàn).
Đo vật dụng (bàn ghế, giường tủ…): đo kích thước phủ bì dài, rộng, cao hoặc đường kính.
Ý nghĩa các cung trong thước Lỗ Ban
Lỗ Ban nghiên cứu về cuộc sống con người trong vũ trụ, từ những mối quan hệ giữa con người với thế giới bên ngoài, Lỗ Ban đã sáng tạo ra những khoảng cách kích thước không gian biểu thị sự sinh tồn và suy thoái của cuộc sống con người.
Ý nghĩa của thước Lỗ Ban trong thực tế là nếu có một ngôi nhà xây đúng hướng, hợp tuổi gia chủ, đúng ngày giờ và vào đúng năm tốt cũng chưa hẳn đã là tốt mà có khi còn xấu hơn nếu không hợp với thước Lỗ Ban. Mọi kích thước thông thuỷ của các cửa, của các phòng phạm phải cung xấu sẽ làm chìm đắm mọi cái tốt của sự hợp hướng, hợp thời, hợp ngày tháng. Khác với hướng nhà, độ hợp tuổi, thời gian là những yếu tố có thể lựa chọn và điều chỉnh được thì kích thước chỉ có thể lấy đúng cung số, nếu lấy phải cung số xấu sẽ gây tai hoạ cho gia chủ.
Không phải ngẫu nhiên mà thước Lỗ Ban phong thủy lại được nhiều người tin cậy đến thế trong việc phân định các khoảng tốt – xấu từ đó tránh kích thước xấu và có được kích thước đẹp như mong muốn khi xây nhà, dựng cửa. Được sáng tạo, sử dụng và đúc kết qua hàng nghìn năm, thước Lỗ Ban dù không thể cải tạo được vận mệnh nhưng chí ít thước Lỗ Ban vẫn là huyền thoại trong việc giúp người đời giảm trừ đi vận rủi, nhân đôi tài lộc.
Xem thêm
