Ngày 1 tháng 5 là ngày gì? Mọi người đều biết rằng đó là Ngày Quốc tế Lao động và cũng là một ngày lễ lớn của người lao động trên toàn thế giới. Tuy nhiên, ít ai biết được những sự thật thú vị về ngày lễ đặc biệt này. Chúng ta cùng tìm hiểu xem đó là gì nhé!
Lịch sử ngày 1 tháng 5
Năm 1886, tại thành phố Chicago, Đại hội Liên đoàn Lao động Hoa Kỳ đã thông qua nghị quyết: "Từ ngày 1/5/1886 ngày lao động của tất cả các công nhân sẽ là 8 giờ". Sở dĩ ngày 1/5 được chọn vì đây là ngày bắt đầu của một niên độ kế toán ở hầu hết các nhà máy, công ty ở Mỹ ... Kể từ đó, ngày 1/5 đã trở thành Ngày Quốc tế Lao động, Ngày đấu tranh của giai cấp công nhân, ngày của nghỉ ngơi và biểu dương lực lượng, lễ kỷ niệm công nhân và người lao động trên toàn thế giới.
Trong “Lời kêu gọi” gửi đến Đại hội thành lập Công đoàn Quốc tế I, ngày 28 tháng 5 năm 1861, với tư cách là thành viên Đoàn Chủ tịch Đại hội, C. Mác đã nói nhiều đến việc rút ngắn thời gian làm việc và đây được coi là nhiệm vụ chiến đấu của giai cấp vô sản. Tại Đại hội lần thứ nhất của Quốc tế thứ nhất tổ chức ở Giơnevơ (Thụy Sĩ) tháng 9 năm 1866, vấn đề đấu tranh giành ngày làm việc 8 giờ được xác định là một nhiệm vụ quan trọng. Khẩu hiệu 8 Một giờ làm việc mỗi ngày nhanh chóng xuất hiện ở nhiều vùng của nước Anh, một quốc gia có nền công nghiệp phát triển, và nhu cầu này dần lan sang các nước khác.
Khẩu hiệu đấu tranh của người lao động
Do số lượng công chức Anh di cư sang Mỹ ngày càng nhiều, phong trào đòi làm việc 8 giờ phát triển mạnh ở Mỹ, đồng thời cũng là lúc phong trào lao động sinh sôi và phát triển. Năm 1868, nhà chức trách Mỹ buộc phải thông qua luật quy định thời gian làm việc 8 giờ trong các cơ quan chính phủ và xí nghiệp. Nhưng các nhà máy và công ty tư nhân vẫn duy trì các ngày làm việc 11-12 giờ.
Năm 1886, tại thành phố công nghiệp vĩ đại Chicago, Đại hội Liên đoàn Lao động Hoa Kỳ đã thông qua nghị quyết nêu rõ: "Bắt đầu từ ngày 1 tháng 5 năm 1886, ngày làm việc của tất cả những người lao động là 8 giờ". Sở dĩ ngày 1/5 được chọn là vì đây là ngày bắt đầu một niên độ kế toán ở hầu hết các nhà máy, xí nghiệp tại Hoa Kỳ. Vào ngày đó, một hợp đồng mới giữa người thợ và người chủ sẽ được ký kết. Giai cấp tư bản có thể thấy trước quyết định của công nhân mà không thể tìm ra cớ gì để từ chối.
Vào ngày 1 tháng 5 năm 1886, vì nhu cầu không được đáp ứng hoàn toàn, giai cấp công nhân trên toàn nước Mỹ đã đình công để buộc giới chủ phải đáp ứng yêu cầu của họ. Đầu tiên là cuộc đình công ở Chicago thì có khoảng 40 nghìn công nhân không đến nhà máy. Họ tổ chức các cuộc mít tinh, biểu tình trên đường phố với biểu ngữ “Từ hôm nay không công nhân nào làm việc quá 8 giờ một ngày! Phải thực hiện 8 giờ làm việc, 8 giờ nghỉ ngơi, 8 giờ vui vẻ! Cuộc chiến ngày càng thu hút nhiều người tham gia. Cùng ngày, tại các trung tâm công nghiệp khác của Hoa Kỳ đã nổ ra 5.000 cuộc bãi công với sự tham gia của 340 nghìn công nhân. Ở Washington, New York, Baltimore, Boston ... hơn 125.000 người lao động chỉ được quyền làm việc 8 giờ mỗi ngày.
Các cuộc biểu tình ở Chicago ngày càng diễn ra gay gắt. Giới chủ sa thải công nhân bãi công, thuê người làm việc ở các thị trấn lân cận, thuê những kẻ khiêu khích và cảnh sát đàn áp, phá hoại cuộc đấu tranh của công nhân. Các cuộc xung đột bạo lực khiến hàng trăm người chết và bị thương, nhiều lãnh đạo công đoàn bị bắt ... Báo cáo của Liên đoàn Lao động Mỹ khẳng định: “Chưa bao giờ trong lịch sử nước Mỹ lại có một cuộc nổi dậy mạnh mẽ và toàn diện trong quần chúng đến như vậy."
Ngày 14 tháng 7 năm 1889, ba năm sau "thảm kịch" thành phố Chicago, Quốc tế thứ hai được thành lập. Dưới sự lãnh đạo của Frederick Engels, Đại hội lần thứ nhất của Quốc tế cộng sản lần thứ hai đã quyết định lấy Ngày 1 tháng 5 hàng năm là ngày biểu dương lực lượng và đấu tranh của giai cấp vô sản.
Kể từ đó, ngày 1/5 trở thành Ngày Quốc tế Lao động, Ngày đấu tranh của giai cấp công nhân, Ngày nghỉ ngơi và biểu dương lực lượng và là ngày của toàn thể công nhân và người lao động trên toàn thế giới. Năm 1920, dưới sự chấp thuận của Lenin, Liên Xô (trước đây) là quốc gia đầu tiên cho phép mọi người nghỉ làm vào Ngày Quốc tế Lao động 1/5. Sáng kiến này đang dần được nhiều nước khác trên thế giới thực hiện.
Hoạt động hưởng ứng ngày quốc tế lao động 1/5 tại Việt Nam
Từ những năm đầu thế kỷ 20, đồng chí Nguyễn Ái Quốc (Chủ tịch Hồ Chí Minh) đã truyền bá chủ nghĩa Mác - Lê-nin ở Việt Nam, giúp công nhân Việt Nam hiểu rõ hơn về phong trào công nhân cộng sản, công đoàn toàn cầu, đặc biệt là về Cách mạng Tháng Mười Nga và Quốc tế Lao động. Ngày 1/5/1925, công nhân Chợ Lớn, công nhân đường sắt Dĩ An, công nhân Đà Nẵng biểu tình bảo vệ Liên bang Xô Viết.
Vào tháng 2 năm 1930, Đảng Cộng Sản Việt Nam ra đời và ngay từ Cương lĩnh đầu tiên, Đảng đã xác định vai trò, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân (GCCN) Việt Nam là giai cấp cầm quyền cách mạng, là hạt nhân của khối liên minh công nhân và nông dân. Phong trào đấu tranh Ngày 1 tháng Năm năm 1930 mở đầu cho cao trào cách mạng năm 1930 và 1931. Lần đầu tiên, dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự lãnh đạo, vận động của Công hội đỏ, công nhân và nông dân cùng nhau kỷ niệm Ngày Quốc tế Lao động, đấu tranh đòi quyền lợi, thể hiện tình đoàn kết với công nhân thế giới.
Ngày 1/5/1951, trong lời kêu gọi nhân ngày Quốc tế Lao động, Bác Hồ đã xác định “Mục đích của thi đua là: Bộ đội thi đua giết giặc lập công, Người lao động noi gương tăng gia sản xuất, Nông dân noi gương sản xuất lương thực, Trí thức thi đua sáng tạo cần kiệm, liêm, chính. Toàn dân noi gương, tích cực tham gia kháng chiến.” Ngày 1/5/1958, Bác Hồ ra “Lời kêu gọi ngày Quốc tế Lao động” nêu rõ “Hôm nay, cùng với công nhân lao động trên toàn thế giới, chúng ta hãy nhiệt liệt kỷ niệm Ngày 1 tháng 5 với sự tự tin và lòng nhiệt huyết, với ý chí quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ mới ... "Ngày 1/5/1964 nhân Ngày Quốc tế Lao động, Bác Hồ đã gửi điện khen ngợi thanh niên ở Công trình khôi phục đường sắt Thanh Hóa - Vinh, bao gồm cả việc xây dựng lại cầu Hàm Rồng.
Ý nghĩa ngày 1/5
Ngày 1 tháng 5 được coi là ngày ăn mừng chiến thắng và quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ mới. Và thể hiện tình đoàn kết với những người lao động trên toàn thế giới. Đây cũng là ngày tôn vinh lực lượng lao động, đấu tranh cho hòa bình, dân chủ và tiến bộ xã hội.
Ngày nay, ngày Quốc tế Lao động 1/5 là ngày kỷ niệm của giai cấp công nhân và người lao động nước ta, là ngày giai cấp công nhân và dân tộc bị áp bức trên thế giới cùng nhau đoàn kết để đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc.
Những cuộc biểu tình đấu tranh của người lao động
Những sự thật thú vị về ngày Quốc tế lao động 01/05 tại các nước trên thế giới
Mỹ - Ngày 1/5 không phải ngày lễ lao động
Một sự thật thú vị là Ngày Lao động bắt nguồn từ Hoa Kỳ. Tuy nhiên, chính phủ Hoa Kỳ chọn ngày Thứ Hai đầu tiên của tháng Chín là Ngày Lao động của mình. Vào ngày này, người dân Mỹ sẽ có một ngày nghỉ và tham gia các hoạt động kỷ niệm. Điển hình là các cuộc diễu hành, dã ngoại, các bài hát, điệu múa...
Ngày 1/5 ở Mỹ không phải ngày lễ lao động
Nhật Bản – Tuần lễ vàng cho ngày lễ lao động
Như chúng ta đã biết, Nhật Bản là đất nước có nhiều ngày nghỉ. Như vậy, tại “Đất nước Mặt trời mọc” này, các hoạt động kỷ niệm Ngày Quốc tế Lao động đang dần được thay thế bằng “Tuần lễ vàng 1/5”. Từ ngày 29/4 Nhật Bản bước vào "Tuần lễ vàng". Vào dịp này, người Nhật sẽ được nghỉ ít nhất 1 tuần và càng lâu càng tốt.
Trong “Tuần lễ vàng”, nhiều khu vui chơi sẽ tung ra nhiều chương trình quảng cáo để thu hút khách hàng. Cùng với đó, giá phòng của khách sạn sẽ tăng gấp đôi ngày thường.
Việt Nam – Lễ 30/04 và 1/5
Ở Việt Nam, ngày 30 tháng 4 ngay trước Ngày Quốc tế Lao động cũng là một ngày lễ quốc gia. Vì vậy, nhiều hoạt động kỷ niệm được tổ chức để kỷ niệm hai ngày quan trọng này. Mọi người sẽ được nghỉ 2 ngày để tổ chức tiệc lớn.
Tại Việt Nam nghỉ lễ lao động liền với ngày 30/04 - Giải phóng miền Nam
Canada – Ngày lễ lao động ngày đánh dấu kết thúc mùa hè
Ngày Lao động ở Canada cũng tương tự như ở Mỹ, rơi vào ngày thứ Hai đầu tiên của tháng 9. Tại các thành phố lớn, các cuộc diễu hành được tổ chức để tôn vinh công lao của giai cấp công nhân.
Hơn nữa, điều đặc biệt trong quan điểm của người dân Canada là ngày này đánh dấu sự kết thúc của mùa hè. Vào dịp lễ này, mọi người cũng tranh thủ mua sắm đồ dùng học tập cho con em mình. Đây là lý do tại sao các cửa hàng tạp hóa cũng đang tận dụng cơ hội để quảng bá văn phòng phẩm.
Italia – không có ngày lễ lao động
Rất khác so với hầu hết các nước trên thế giới. Trong khi công nhận Ngày Quốc tế Lao động 1/5, chính phủ cũng thể hiện sự tôn trọng đối với người lao động. Tuy nhiên, đất nước này không tổ chức tiệc tùng và không có ngày nghỉ.
Lịch nghỉ lễ 30/4 – 1/5 của Việt Nam năm 2022
Lịch nghỉ lễ 30/4 và 1/5 năm 2022 vào ngày nào, nghỉ mấy ngày? Ngày 30 tháng 4 và ngày 1 tháng 5 năm 2022 sẽ rơi vào thứ bảy và chủ nhật. Do đó, theo quy định của Bộ luật Lao động, người lao động sẽ được nghỉ bù vì lịch nghỉ rơi vào 2 ngày cuối tuần.
Như vậy, Ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4) và Ngày Quốc tế Lao động (1/5) năm 2022 sẽ nghỉ ngày liên tục, tức là thứ Bảy, Chủ nhật và thứ Hai, thứ Ba trong tuần kế tiếp.
Lịch nghỉ lễ 30/04 - 01/05 năm 2022 của Việt Nam
Lịch nghỉ các ngày lễ nêu trên áp dụng đối với cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của các cơ quan hành chính, sự nghiệp, tổ chức chính trị, xã hội.
Lưu ý lịch nghỉ lễ này có thể thay đổi do đặc thù công việc của một số cơ quan, tổ chức. Trường hợp cơ quan, tổ chức không được nghỉ thứ bảy, chủ nhật hàng tuần thì căn cứ vào lịch, kế hoạch cụ thể của đơn vị đó để sắp xếp lịch nghĩ lễ sao cho phù hợp nhất.
Đối với cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của các cơ quan hành chính, sự nghiệp, tổ chức chính trị, xã hội người lao động làm việc trên cơ sở đơn vị có chế độ nghỉ hằng tuần 02 ngày (thứ Bảy, Chủ nhật), thời điểm nghỉ Lễ Chiến thắng. (Ngày 30/4) và Ngày Quốc tế Lao động (01/5) năm 2022 được thực hiện như sau:
Nghỉ 4 ngày liên tục từ thứ bảy ngày 30/04/2022 đến thứ Ba ngày 03/05/2022
Trong đó, ngày 30 tháng 4 và ngày 1 tháng 5 là ngày nghỉ lễ theo quy định của Bộ luật Lao động năm 2019, ngày 2 và 3/5/2022 là ngày nghỉ bù của tuần tiếp theo.
Những người lao động còn lại sẽ được nghỉ lễ 30/4/2022 và 1/5/2022 theo quy định của Bộ luật Lao động năm 2019 (từ thứ Bảy ngày 30/4 đến hết thứ Hai ngày 2/5/2022).
Nếu người lao động muốn nghỉ phép kéo dài vào ngày 30 tháng 4 và ngày 1 tháng 5 năm 2022, họ có thể xin phép người sử dụng lao động cho phép hàng năm vào ngày 3 tháng 5 năm 2022 (trong trường hợp người lao động đã kết thúc thời gian nghỉ hàng năm thì được có thể thương lượng với người sử dụng lao động để nghỉ không lương). Như vậy, sẽ có một ngày nghỉ lễ kéo dài 04 ngày liên tục như đối tượng của điểm 1 nêu trên.
