Ngày tiễn Ông Táo về chầu trời là phong tục lâu đời ở Việt Nam. Hàng năm cứ đến ngày 23 tháng Chạp, người người nhà nhà lại chuẩn bị mâm cỗ cùng với đủ loại vàng mã, tiền giấy và đặc biệt là cá chép vàng để tiễn ông Công ông Táo về trời. Vậy ngày cúng ông Công ông Táo là ngày nào, nên cúng ông Công ông Táo vào giờ nào? Táo Quân về chầu trời bắt nguồn từ đâu và ý nghĩa của ông Công ông Táo như thế nào? Hãy cùng Kim Chí Bảo tìm hiểu qua bài viết này nhé!
Cúng Ông Công Ông Táo là ngày nào?
Theo văn hóa dân gian Việt Nam, đối với người Việt, ngày Tết ông Công ông Táo là ngày 23 tháng Chạp hàng năm, tức là ngày 23 tháng 12 theo lịch Âm. Điều đó có nghĩa là ngày cúng ông Công ông Táo rơi vào thứ Bảy, ngày 14 tháng 1 năm 2023.
Nên cúng ông Công ông Táo vào giờ nào?
Theo lịch vạn niên 2023, có những khung giờ hoàng đạo trong ngày 23 tháng Chạp năm 2022 như sau:
Giờ Canh Tý (23h-1h): Thanh Long
Giờ Tân Sửu (1h-3h): Minh Đường
Giờ Giáp Thìn (7h-9h): Kim Quỹ
Giờ Ất Tị (9h-11h): Bảo Quang
Giờ Đinh Mùi (13h-15h): Ngọc
Đường Canh Tuất (19h-21h): Tư Mệnh
Tuy nhiên, quan niệm của người Việt là Táo quân sẽ có mặt trên Thiên đình vào giờ Ngọ ngày 23 tháng Chạp. Vì vậy, bạn hãy cố gắng hoàn thành việc cúng ông Công ông Táo trước giờ Ngọ (11h-13h) nhé.
Nguồn gốc của lễ cúng ông Công ông Táo
Lễ cúng ông Công ông Táo là một trong những nghi lễ quan trọng nhất dịp trước Tết Nguyên Đán.
Táo Quân có nguồn gốc từ ba vị thần của Đạo giáo Trung Hoa là Thổ Công, Thổ Địa và Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng người Việt cổ đổi lại thành sự tích “Hai nam một nữ”.
Câu chuyện bắt đầu từ việc Thị Nhi có chồng là Trọng Cao. Mặc dù sống và sống say đắm với nhau nhưng họ không bao giờ có con. Chính vì vậy, Trọng Cao dần dần kiếm chuyện, dằn mặt vợ. Có lần Trọng Cao từ chuyện nhỏ mà làm lớn chuyện, đánh Thị Nhi rồi đuổi đi. Nhị bỏ nhà đi sang xứ khác thì gặp Phạm Lang. Hai người đem lòng yêu nhau và kết hôn. Trọng Cao sau khi nguôi giận ư đã hối hận, bèn đi tìm vợ.
Sau nhiều ngày kiếm tìm, hết gạo hết tiền, Trọng Cao đành phải đi xin ăn dọc đường. Trùng hợp thay, Trọng Cao tìm xin ăn đúng nhà của Thị Nhi đúng lúc Phạm Lang đi vắng. Nhi nhận ra người ăn mày chính là chồng cũ của mình nên đã mời anh ta vào nhà nấu ăn cho anh. Đúng lúc đó Phạm Lang trở về. Thị Nhi sợ chồng nghi bèn giấu Cao dưới đống rạ sau vườn. Tiếc thay, đêm ấy Phạm Lang đốt đống rơm để lấy tro bón ruộng. Thấy lửa cháy, Nhi hốt hoảng chạy vào cứu chồng cũ. Thấy vợ nhảy vào lửa, Phạm Lang thương vợ cũng nhảy vào khiến cả ba chết cháy.
Cảm động trước tấm lòng của ba người, Ngọc Hoàng phong ông làm vua bếp. Như vậy, chồng mới là Thổ Công trông coi bếp núc, chồng cũ là Thổ Địa trông lo việc nhà, còn người vợ là Thổ Kỳ phụ trách trông coi việc chợ búa..
Theo quan niệm dân gian của Việt Nam, ngày 23 tháng Chạp hàng năm là ngày Táo Quân cưỡi cá chép bay lên trời để tâu với Ngọc Hoàng Thượng Đế mọi việc lớn nhỏ của gia đình. Vì vậy, các gia đình Việt Nam thường chuẩn bị mâm cơm vào ngày này để đưa ông Công ông Táo về trời
Ý nghĩa ngày Táo Quân về trời
Theo quan niệm của người Việt, ông Táo không chỉ cai quản công việc trong gia đình mà còn ngăn cản ma quỷ xâm nhập vào nơi ở và trấn an mọi người trong nhà.
Hàng năm vào ngày 23 tháng Chạp Táo Quân cùng cá chép hóa rồng cưỡi lên trời báo cáo mọi việc tốt xấu của gia chủ trong năm, để trời định đoạt mọi công tội. Vào đêm giao thừa,Táo Quân lại trở lại trần gian để tiếp tục công việc trông coi gia đình.
Ngày ông Công ông Táo đã đi vào tiềm thức người Việt. Vào ngày này, mọi người chuẩn bị một mâm cơm thịnh soạn để bày tỏ lòng biết ơn với các vị thần. Đồng thời cũng là dịp để mọi người, mọi nhà sum họp, đoàn tụ sau một năm làm việc vất vả.
Trong mâm cỗ cúng người Việt thường chuẩn bị thêm cá chép - khoảng 2-3 con thả vào thau nước và cúng cùng với các lễ vật khác. Sau khi cúng xong, người ta phóng sinh xuống sông, ao, hồ… với mục đích đưa ông Táo về trời.
Tục lệ cúng ông Công ông Táo là một nét văn hóa đẹp, mang nhiều nét tâm linh hướng đến sự bình an của người dân Việt Nam. Hi vọng qua bài viết này của Kim Chí Bảo các bạn đã hiểu hơn về nguồn gốc, ý nghĩa của tục lệ lâu đời này, từ đó biết cách chuẩn bị mâm cỗ cúng Tết ông Công gia đình tươm tất, phù hợp.